Renowacja XVIII w. łóżka w stylu Liègeois  |  Renovation of the XVIII century Liègeois style bed, praca dyplomowa w PLSP im. Antoniego Kenara  |  High school thesis, 1997 Zakopane

Meble w stylu Liègeois

Bezpośredni wpływ na ukształtowanie się mebla w stylu Liègeois miała obecność dwóch największych w XVIII w. ośrodków rzemiosła meblarskiego ówczesnej Europy. Pierwszy z nich to Francja z całą tradycją rokokowego mebla dworskiego, operującego ornamentem "rocaille", podwójnymi krzywiznami, ornamentem chrząstkowym, co doskonale widać w produkcji warsztatów Paryża, Wersalu, Tuluzy czy Lionu. Drugim ośrodkiem rzemiosła meblarskiego była Holandia, hołdująca prostszej i surowszej tradycji mieszczańskiego mebla barokowego. Tutaj obserwujemy skłonność do cięższej ornamentyki, obecność elementów toczonych, masywniejszą konstrujcję komód, kredensów, szaf czy foteli.

Od końca XVIII wieku na terenie obecnej Belgii, zarówno w części walońskiej jak i flamandzkiej, powstają liczne warsztaty ebenistów, zarówno rodzimych jak i napływających z Niemiec czy Francji. Surowcem najbardziej typowym do produkcji tego typu mebla był dąb "kwiecisty" tj. doskonałe odmiany dębu meblowego w który obfitowały ardeńskie lasy. Ze szczególnym upodobaniem stosowano te warstwy materiału, które uwidaczniały bogate warstwy "błyszczu" tzw. "fleurs". Meble tego typu posiadały solidną konstrukcję, często oparte były na wygiętych, rzeźbionych nogach. Fronty szaf, kredensów, serwantek czy bieliźniarek miały formę przestrzenną, podobnie jak linia blatów czy szufladek tzw. maniera "galbé". Płycizny drzwiczek, skrzydła szaf, ramy luster, szuflad czy boazerie posiadały bogato zdobioną bordiurę tzw. obramienie z wieńcem, obfitujące w przestrzennie rzeźbione ornamenty typu "rocaille", ornament chrząstkowy czy roślinny. Najczęściej był to relief wypukły. Całość formy dopełniania była okuciami z mosiądzu o podobnej ornamentyce oraz świetnie położoną politurą. Ten typ ornamentu popularny był w Belgii również w wyrobach powszechnego użytku np. w naczyniach, nakryciach, ceramice, wyrobach metalowych, w tapiseriach brukselskich, jak również w wyposażeniu wnętrz sakralnych jak ambony, ołtarze, konfesjonały, stalle. Największą manufakturą produkującą ten typ mebla na zamówienia dworu, bogatego patrycjatu i odbiorców w sąsiednich królestwach, była czynna od końca XVII wieku manufaktura w Liège. Od nazwy tego miasta leżącego we wschodniej części Belgii, wzięła się nazwa stylu Liègeois [lieżua].

Meblami w stylu Liègeois zdobiono królewskie rezydencje w Ostendzie, Antwerpii i Brukseli. Najważniejszym walorem estetycznym i materiałowym tych mebli było stosowanie szlachetnego materiału bez zbędnego fornirowania, intarsji, markieterii oraz bardzo bogata, wirtuozersko prowadzona snycerka. Najcenniejsze zbiory znajdują się w Muzeum Stylu Liègeois w Liège, w Muzeum Historycznym Miasta Liège oraz na wyposażeniu pałacu gubernatora Prowincji Luxembourg w Arlou. Ciekawe i cenne obiekty można zobaczyć w kościołach w Brukseli, Antwerpii, Gandawie, Brugii, Namur oraz licznych antykwariatach.

Schyłek produkcji mebli w tym stylu nastąpił w drugiej połowie XIX wieku w czasach rewolucji przemysłowej. Meble Liègeois kosztowne i pracochłonne zostały wyparte z rynku przez tanią produkcję angielską i niemiecką oraz przez pojawiający się w sztuce użytkowej styl Secesji.
 

(Teoretyczna praca dyplomowa pod kierunkiem Marka Szali)